Cha đẻ của Metaverse Neal Stephenson: Từ bậc thầy khoa học viễn tưởng đến người tiên phong Web3

Lời giới thiệu

Năm 1992, nhà văn khoa học viễn tưởng Neal Stephenson lần đầu tiên đề xuất khái niệm "Metaverse" trong tiểu thuyết cyberpunk của mình "Snow Crash", thiết lập tiêu chuẩn mới cho văn học khoa học viễn tưởng và ảnh hưởng sâu sắc đến các tác phẩm điện ảnh như "Ma Trận". Các tác phẩm của ông sử dụng kỹ thuật văn học đắm chìm và miêu tả tỉ mỉ, xây dựng một thế giới tương lai phù hợp cao với thời đại Web3 ngày nay.

Với sự nổi lên của công nghệ blockchain, Stephenson đã hướng sự chú ý của mình đến việc xây dựng thực tế của Metaverse, trở thành một nhân tố then chốt trong lĩnh vực này. Bài viết này sẽ khám phá cuộc đời của Stephenson, các tác phẩm tiêu biểu của ông và mối liên hệ của ông với cơ sở hạ tầng Metaverse Lamina1, tiết lộ vị trí độc đáo của ông như một nhà lãnh đạo tư tưởng trong sự phát triển công nghệ, cũng như vai trò gợi mở cho tương lai.

1. Giới thiệu về cuộc đời của Neal Stephenson

Stephenson xuất thân từ một gia đình học thuật, cha ông là giáo sư kỹ thuật, mẹ ông là nhà sinh hóa học, ông nội là nhà vật lý học nổi tiếng. Bối cảnh gia đình như vậy đã khiến ông từ nhỏ đã ngập tràn trong bầu không khí khoa học mạnh mẽ.

Thời niên thiếu, Stephenson đã thể hiện sự quan tâm kép đối với văn học và công nghệ. Khi học trung học, anh đọc nhiều tiểu thuyết khoa học viễn tưởng và nảy sinh sự hứng thú mạnh mẽ với khoa học máy tính. Năm 1981, anh vào Đại học Boston học vật lý, sau đó chuyển sang chuyên ngành khoa học trái đất và hành tinh để tốt nghiệp. Trong thời gian học đại học, anh cũng đã phát triển sự quan tâm đối với lịch sử và ngôn ngữ học, những sở thích này sau này được thể hiện đầy đủ trong các tác phẩm của anh.

Sau khi tốt nghiệp, Stephenson bắt đầu sự nghiệp nhưng luôn giữ được niềm đam mê viết văn. Năm 1984, ông xuất bản tác phẩm đầu tay "The Big U", năm 1988 xuất bản tiểu thuyết kinh dị với chủ đề bảo vệ môi trường "Twelve Monkeys". Năm 1992, ông đạt được bước đột phá với "Snow Crash", cuốn tiểu thuyết cyberpunk nổi tiếng vì đã sáng tạo ra khái niệm "Metaverse". "Snow Crash" đã trở thành một cuốn sách bán chạy triệu bản, là tác phẩm phải đọc trong lĩnh vực kinh doanh và công nghệ ngày nay. Tiểu thuyết tiếp theo của ông "The Diamond Age" tiếp tục khám phá khả năng của hệ thống thanh toán phân tán và đã giành được giải Hugo và giải Locus.

Ngoài thành tựu văn học, Stephenson đã tham gia vào các dự án công nghệ thực tế từ đầu thế kỷ 21. Ông là thành viên sáng lập của công ty không gian Blue Origin của Jeff Bezos, đóng góp vào việc đánh giá du lịch không gian và hệ thống đẩy. Sau năm 2007, ông giữ chức vụ nhà tương lai học trưởng tại công ty tính toán không gian Magic Leap, dẫn dắt việc phát triển công nghệ thực tế tăng cường.

Sau khi rời Magic Leap vào năm 2020, Stephenson nhận được tài trợ Epic MegaGrant để phát triển dự án sản xuất ảo dựa trên tiểu thuyết của mình. Vào tháng 6 năm 2021, ông cùng với đồng nghiệp phát hành vở kịch Audible "New Found Land: The Long Haul", dựa trên thế giới quan mà họ đã phát triển tại Magic Leap.

Với sự trỗi dậy của công nghệ blockchain, Stephenson đã mở rộng mối quan tâm của mình đến lĩnh vực mới nổi này. Ông tích cực tham gia vào việc phát triển cơ sở hạ tầng Metaverse Lamina1, nhằm giải quyết các vấn đề then chốt mà Metaverse hiện đang phải đối mặt, thúc đẩy sự phát triển của Web3. Lamina1 không chỉ là sự đổi mới trong Metaverse, mà còn thể hiện tầm nhìn và sự khám phá của ông đối với kỷ nguyên thông tin trong tương lai.

2. Tổng quan về các tác phẩm chính của Neal Stephenson

2.1 《雪崩》:Khái niệm Metaverse ra đời

Năm 1992, Stephenson đã công bố tác phẩm tiêu biểu "Snow Crash", cuốn tiểu thuyết cyberpunk này không chỉ là một cột mốc của thể loại này mà còn lần đầu tiên đưa ra khái niệm "Metaverse", dự báo tương lai của thực tế ảo và thế giới mạng. Metaverse được mô tả trong cuốn sách là một thế giới ảo do người dùng tạo ra và tương tác, khái niệm này sau đó đã được áp dụng rộng rãi trong các tác phẩm điện ảnh như "The Matrix". Stephenson thông qua việc mô tả xã hội, công nghệ và văn hóa tương lai, đã đặt ra tiêu chuẩn mới cho văn học khoa học viễn tưởng, ảnh hưởng sâu sắc đến các tác giả và nhà phát triển công nghệ sau này.

2.2 《密码宝典》: Dự đoán cuộc cách mạng tiền mã hóa

Cuốn sách "Bí mật mật mã" được xuất bản vào năm 1999 là một tác phẩm quan trọng khác của Stephenson. Tiểu thuyết trải dài qua hai dòng thời gian của Thế chiến thứ hai và hiện đại, thông qua những câu chuyện đan xen về mật mã học, khoa học máy tính và tài chính, khám phá sâu sắc sự phát triển tương lai của công nghệ mã hóa. Nhiều ý tưởng trong cuốn sách, như tiền điện tử và công nghệ blockchain, đã trở thành hiện thực trong thế giới ngày nay. Tiểu thuyết này không chỉ thể hiện sự hiểu biết sâu sắc của Stephenson về công nghệ và lịch sử, mà còn dự đoán sự xuất hiện của cuộc cách mạng tiền điện tử, có ảnh hưởng sâu rộng, và đã nhận được giải thưởng Prometheus Hall of Fame 14 năm sau khi xuất bản.

2.3 《Thời đại kim cương》: Khám phá công nghệ nano

Cuốn sách "Thời đại Kim cương" được xuất bản năm 1995 tiếp tục thể hiện sự am hiểu của Stephenson về công nghệ tương lai. Tiểu thuyết tập trung vào "sách giáo dục tương tác", khám phá ứng dụng của công nghệ nano trong giáo dục và xã hội. Tác phẩm này không chỉ là một tiểu thuyết khoa học viễn tưởng xuất sắc, mà còn giành được giải Hugo và giải Locus nhờ vào cốt truyện phức tạp và sự phê bình xã hội sâu sắc, từ đó củng cố vị thế của Stephenson trong văn học khoa học viễn tưởng.

2.4 "Baroque Cycle": Bản giao hưởng của lịch sử và khoa học

Từ năm 2003, Stephenson đã cho ra mắt bộ ba tác phẩm "Vòng lặp Baroque" trong giai đoạn sáng tác đỉnh cao, lấy bối cảnh thế kỷ 17 và 18, có thể coi là phần tiền truyện của "Cuốn sách mã hóa". Bộ series bao gồm ba cuốn "Thủy ngân", "Hỗn loạn" và "Hệ thống thế giới" với tổng cộng tám cuốn sách, kết hợp giữa lịch sử và khoa học viễn tưởng, kể về những cuộc phiêu lưu của người châu Âu, trong đó mật mã học và tiền tệ học giữ vai trò quan trọng. "Hệ thống thế giới" đã giành giải thưởng Prometheus vào năm 2005.

2.5 《网伏》: va chạm giữa thế giới ảo và thực tế

Cuốn tiểu thuyết hành động hồi hộp "Net Force" năm 2011 kể về một câu chuyện phức tạp vượt qua thế giới ảo và thực tế. Các nhân vật không chỉ phiêu lưu trong thế giới thực mà còn tham gia vào những cuộc đối kháng gay gắt trong trò chơi trực tuyến nhiều người. Thông qua tác phẩm này, Stephenson khám phá ảnh hưởng của thế giới ảo đối với cuộc sống thực, thể hiện sự hiểu biết sâu sắc của ông về công nghệ và tương tác xã hội.

2.6 "Thế Giới Bảy Lớp": Khám Phá Không Gian và Tương Lai của Nhân Loại

Tiểu thuyết "Seveneves" của Stephenson vào năm 2015 là một cái nhìn vĩ đại về sự khám phá không gian và tương lai của nhân loại. Câu chuyện mô tả con người chạy trốn vào không gian trước thảm họa toàn cầu, và sau hàng ngàn năm trở lại Trái Đất. Thông qua việc mô tả chính xác các chi tiết khoa học và công nghệ, Stephenson thể hiện niềm đam mê sâu sắc và kiến thức phong phú về sự khám phá không gian. Tác phẩm này đã thu hút sự chú ý của ngành điện ảnh, dự kiến sẽ được chuyển thể và công chiếu vào năm 2025.

Với tư cách là một nhà văn khoa học viễn tưởng, các tác phẩm của Stephenson bao gồm nhiều yếu tố như khoa học viễn tưởng, hồi hộp, trinh thám, và đã nhiều lần giành được giải thưởng quốc tế. Sáng tác của ông nổi bật với trí tưởng tượng phong phú và triết lý sâu sắc, nội dung phong phú, đầy trí tuệ. Stephenson đã đạt được thành tựu xuất sắc trong lĩnh vực khoa học viễn tưởng, được độc giả và các nhà phê bình đánh giá cao. Các tác phẩm của ông không chỉ thu hút sự chú ý của giới văn học mà còn nhiều lần được chuyển thể thành các tác phẩm điện ảnh, trở thành ngôi sao sáng trong nền văn học đương đại.

3. Sự giao thoa giữa Neal Stephenson và Web3

Stephenson không chỉ để lại dấu ấn sâu sắc trong lĩnh vực văn học khoa học viễn tưởng, mà còn tích cực tham gia vào việc xây dựng thực tế của Metaverse. Ông đã sáng tạo ra khái niệm "Metaverse" trong tác phẩm "Snow Crash" năm 1992, và 30 năm sau đã hợp tác với chuyên gia tiền điện tử Peter Vessenes để biến tầm nhìn này thành hiện thực.

3.1 Từ "Bí kíp mã hóa" đến tầm nhìn Web3

Stephenson đã thể hiện sự hiểu biết sâu sắc về công nghệ mã hóa và hệ thống phân tán trong cuốn "Cẩm nang Mật mã" năm 1999. Cuốn sách mô tả chi tiết việc áp dụng mật mã và an ninh thông tin, dự đoán sự trỗi dậy của tiền điện tử hiện đại và công nghệ blockchain.

Tầm nhìn của Web3 nhằm phá vỡ "vườn tường" hoặc các đảo dữ liệu, cho phép người dùng hoàn toàn kiểm soát trải nghiệm kỹ thuật số, thực hiện việc chuyển đổi liền mạch giữa các thế giới ảo khác nhau. Mặc dù hầu hết các nền tảng được xây dựng trên Ethereum, nhưng các nền tảng khác cũng đang tìm kiếm giải pháp thay thế, tận dụng công nghệ blockchain để thúc đẩy tầm nhìn của riêng họ.

Web3 mà Stephenson tưởng tượng sẽ là một hệ sinh thái có thể tương tác, công bằng với những người sáng tạo và mở cho tất cả mọi người. Tầm nhìn vĩ đại này đã khiến Lamina1 thu hút sự chú ý của ngành.

Khái niệm Metaverse ban đầu khiến người ta liên tưởng đến một không gian duy nhất, nơi người dùng có thể đăng nhập để trải nghiệm một thế giới ảo mạnh mẽ. Nhưng trên thực tế, ít nhất là hiện tại, Metaverse là sự tập hợp của nhiều không gian, nơi người dùng truy cập vào những trải nghiệm Metaverse khác nhau. Những không gian này tách biệt nhau, thiếu khả năng tương tác.

Thế giới ảo Metaverse phát triển nhanh chóng, nhưng các dự án vẫn là hệ thống khép kín. Như một số người trong ngành đã ủng hộ, mục tiêu của Web3 nên là xây dựng "Metaverse mở", tức là không gian có thể tương tác giữa các nền tảng.

3.2 Lamina1: Khám phá tiên phong về Metaverse

Lamina1 là một hệ sinh thái blockchain lớp một tập trung cung cấp cơ sở hạ tầng "Metaverse" mở cho các nhà phát triển Web3.

Lamina1 được thành lập vào tháng 6 năm 2022 bởi Stephenson và những người tham gia tiền mã hóa sớm, nhà đầu tư mạo hiểm Web3 dày dạn kinh nghiệm Peter Vessenes. Trong hai năm qua, Lamina1 đã tập trung phát triển các giải pháp nâng cao việc tạo ra và phát triển nội dung Metaverse. Hiện tại, Lamina1 đã ra mắt betanet và Hub, cung cấp cho các nhà sáng tạo các khối xây dựng để thiết kế Metaverse mở trong tương lai.

Lamina1 đã đạt được những tiến bộ đáng kể, với gần 50.000 người tham gia vào giai đoạn Testnet và Betanet của nó. Những giai đoạn đầu này đặt nền tảng cho các chức năng quan trọng như giải pháp lưu trữ tài sản phân tán, công cụ xây dựng thế giới thân thiện với người dùng, động cơ trò chơi và SDK mạng, trải nghiệm người dùng tiêu dùng và máy chủ thế giới đơn giản cho trải nghiệm trò chơi nhiều người. Lamina1 cũng áp dụng kiến trúc subnet độc đáo để thực hiện trải nghiệm danh tính, tài sản và người sáng tạo.

3.3 Công nghệ chính của Lamina1

Lamina1 cam kết giải quyết những thách thức cốt lõi của cơ sở hạ tầng Metaverse hiện tại, bao gồm khả năng mở rộng, khả năng tương tác và tính bảo mật:

• Khả năng mở rộng: Bằng cách cải tiến cơ chế đồng thuận và công nghệ phân đoạn, nâng cao đáng kể khả năng xử lý giao dịch blockchain, hỗ trợ người dùng và ứng dụng quy mô lớn. Tránh các vấn đề tắc nghẽn và phí giao dịch cao thường gặp trong mạng blockchain truyền thống, cung cấp nền tảng vững chắc cho việc xây dựng các ứng dụng Metaverse quy mô lớn.

• Tính tương tác: Cam kết đạt được kết nối liền mạch giữa các mạng blockchain khác nhau, thúc đẩy việc tự do luân chuyển dữ liệu và tài sản xuyên chuỗi, xây dựng hệ sinh thái blockchain kết nối. Giúp người dùng có thể chuyển đổi liền mạch giữa nhiều thế giới ảo, cung cấp không gian đổi mới lớn hơn cho các nhà phát triển, thúc đẩy sự phát triển hợp tác của toàn bộ hệ sinh thái.

• An toàn: Sử dụng công nghệ mật mã tiên tiến và giao thức bảo mật, đảm bảo khả năng chống tấn công của mạng và tính riêng tư của dữ liệu. Tài sản và thông tin của người dùng được bảo vệ tốt hơn, cung cấp một môi trường an toàn và đáng tin cậy hơn cho người dùng và nhà phát triển, tăng cường độ tin cậy và độ phổ biến của blockchain.

• Metaverse dưới dạng dịch vụ ( MaaS ): Cung cấp Metaverse dưới dạng dịch vụ, hỗ trợ việc tạo dựng và vận hành thế giới ảo. Thông qua việc cung cấp một loạt dịch vụ và công cụ phân tán, giúp người sáng tạo dễ dàng xây dựng và quản lý thế giới ảo, thực hiện giao dịch và tương tác với tài sản ảo.

4. Tầm nhìn của Lamina1

Mục tiêu của Lamina1 là tạo ra một "Metaverse" thực sự mở, bằng cách cung cấp cơ sở hạ tầng công nghệ mạnh mẽ, giúp người dùng có thể chuyển đổi liền mạch giữa các thế giới ảo khác nhau, tận hưởng trải nghiệm số liên tục và nhất quán. Stephenson và đội ngũ phát triển một loạt công cụ và nền tảng, hỗ trợ các nhà phát triển và doanh nghiệp xây dựng các ứng dụng phân tán đổi mới trên Lamina1, cung cấp cơ sở hạ tầng vững chắc cho sự phát triển của hệ sinh thái Web3.

Bản trắng Lamina1 chỉ ra:"Để đạt được nền kinh tế hàng nghìn tỷ đô la trong thế giới ảo, trước tiên chúng ta phải chú trọng đến cơ sở hạ tầng, hỗ trợ và khả năng sử dụng. Lamina1 sẽ quản lý và thúc đẩy các giao dịch kinh tế và xã hội trong Metaverse mở, giải quyết các rào cản công nghệ để tăng tốc độ áp dụng và giải phóng khả năng."

Đối với Stephenson và Peter, việc mở rộng Metaverse không chỉ liên quan đến khả năng tương tác mà còn nhấn mạnh tinh thần Web3 trong việc thúc đẩy quyền sở hữu kỹ thuật số, đảm bảo rằng các nhà sáng tạo nhận được lợi ích công bằng, khiến Metaverse trở thành không gian dễ tiếp cận - đây là những điều mà nhiều dự án hiện tại vẫn chưa ưu tiên.